Olağanüstü hal (OHAL) kapsamında çıkartılan 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) nin 133 ve 134 üncü maddeleri ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) organlarıyla oda ve borsa seçimlerinde oy kullanabilmek için aranacak şartlarda ve Ticaret Sicili personelleri maaş payının bütçe içerisindeki oranında, 162 ve 163 üncü maddeler ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından Ticaret Sicili Müdürlüklerinin il ve ilçe yapılanmasında, yeni Ticaret Sicili Müdürlükleri ile şube kuruluşları hakkında ve Ticaret Sicili personellerinin görevleri hakkında değişiklikliğe gidildi. Ayrıca Oda ve Borsalarda Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 25/08/2017 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Söz konusu KHK nin 133 üncü maddesi gereğince; 18/05/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 78 inci maddesinin üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir;
“Ticaret Sicili Müdürlüğü kurulan odalarda, ticaret sicili müdürlüğü personeli için yapılan harcamaların yarısı personel payının hesaplanmasında dikkate alınmaz.”
KHK nin 134 üncü maddesi gereğince; 5174 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Oda ve borsaya kayıtlı” ibaresi “Seçim tarihi itibarıyla en az iki yıldır oda veya borsaya kayıtlı” şeklinde değiştirilmiştir.
162 nci madde gereğince; 13/01/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 24 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddeye birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıda fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
“(1) Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından il merkezlerindeki ticaret ve sanayi odaları ile ticaret odalarında faaliyet gösterecek şekilde ticaret sicili müdürlükleri kurulur. Bakanlık il merkezleri dışındaki odalarda ticaret sicili müdürlükleri kurabileceği gibi müdürlüklere bağlı şubeler de kurabilir.
(2) Ticaret Sicili, Bakanlığın gözetim ve denetiminde ticaret sicili müdürlükleri ve şubeleri tarafından tutulur.”
Aynı KHK nin 163 üncü maddesi gereğince; 6102 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddenin üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“(1) Ticaret Sicili, ticaret sicili müdürü tarafından yönetilir. Ticaret sicili müdürü, 26 ncı maddeye göre çıkan yönetmelikte belirlenen nitelikleri haiz kişiler arasından odanın teklifi üzerine veya Gümrük ve Ticaret Bakanlığının uyarısına rağmen otuz gün içerisinde teklif edilmemesi halinde resen Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca atanır ve aynı usulle görevden alınabilir. Aynı usulle ticaret sicili müdürlüğünün iş hacmine göre yeteri kadar müdür yardımcısı görevlendirilir. Ticaret sicili müdürlüklerinde çalışacak personelin tavan ve taban ücreti her yıl Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin görüşü alınarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca belirlenir.”
“Odalar tarafından ticaret sicili müdürü ve müdür yardımcıları ile ticaret sicil işlemlerinde görevli personele görevleri dışında başka bir görev verilemez.”
Söz konusu KHK ile belirtildiği üzere oda, borsa ve Birlik organları seçimlerinde oy kullanabilmek için seçim tarihi itibarıyla en az iki yıldır oda ve borsaya kayıtlı olma şartı aranacak. Odalar, borsalar ve TOBB tarafından hazırlanan bütçe hesaplamalarında ticaret sicili müdürlüğü kurulan odalarda, ticaret sicili müdürlüğü personeli için yapılan harcamaların yarısı personel payının hesaplanmasında dikkate alınamayacak.
ODALARDA MESLEKLERİN GRUPLANDIRILMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 19/1/2005 tarihli ve 25705 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Odalarda Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmeliğin 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 7 – Faaliyette bulunan odaların meslek grupları, ticari ve sınai ihtiyaçların veya grup üyelerinin sayısındaki azalmalar ya da artmaların gerekli kılması üzerine Rehbere uygun olarak birleştirilebilir, ayrılabilir veya yeni meslek grupları kurulabilir.
Meslek gruplarının birleştirilebilmesi, ayrılabilmesi veya yeni meslek gruplarının kurulabilmesi, yönetim kurulunun veya bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen ve grup kurulabilmesi için gerekli olan asgari üye sayısının teklifi üzerine meclisin üye tamsayısının salt çoğunluğunun kararı ve Birliğin onayına bağlıdır. Birlikçe onaylanan meslek grupları izleyen ilk genel seçimlerde uygulanır.
Birlik tarafından onaylanmayan kararlar, müracaat tarihinden itibaren otuz (30) gün içinde gerekçeli olarak ilgili odaya bildirilir. Birliğin bu konudaki kararı kesindir.
Oda üyeleri tarafından meslek gruplarının Rehbere uygun olmadığına dair şikayet üzerine, Bakanlık tarafından uygun bulunması halinde, Birlik tarafından inceleme başlatılır ve ilgili oda yönetim kurulundan meslek gruplarının yapısı ve muhtemel değişikliklere ilişkin rapor istenir. Bu rapor 15 gün içerisinde hazırlanıp Birliğe teslim edilir. Odanın raporu ve Birlik tarafından yapılan incelemeler sonucunda ya da raporun süresi içinde teslim edilmemesi üzerine resen yeniden düzenlenen meslek grupları Birlik tarafından doğrudan uygulanmak üzere ilgili odaya bildirilir. Bu değişiklikler Birliğin ve ilgili odanın web sitelerinde yayınlanarak, ilanen tebliğ edilir ve ilk seçimlerde uygulanır.
Bu maddenin ikinci fıkrası uyarınca oda tarafından gerçekleştirilen meslek grubu değişikliklerinin ilk seçimlerde uygulanması için meclis kararının meslek komitesi ve meclis üyeliği seçim tarihinden en az altı ay önce alınması, dördüncü fıkra uyarınca Birlik tarafından gerçekleştirilen meslek grubu değişikliklerinin ilk genel seçimlerde uygulanması için ise Birlik tarafından odaya yapılacak bildiriminin meslek komitesi ve meclis üyeliği seçim tarihinden en az bir ay önce yapılması zorunludur.”
MADDE 2 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3 – Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür.
TİCARET BORSALARINDA MESLEKLERİN GRUPLANDIRILMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 19/1/2005 tarihli ve 25705 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticaret Borsalarında Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmeliğin 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 7 – Faaliyette bulunan borsaların meslek grupları, borsa kotasyonuna dâhil madde nevinde meydana gelen değişmeler veya grup üyelerinin sayısındaki azalmalar ya da artmaların gerekli kılması üzerine Rehbere uygun olarak birleştirilebilir, ayrılabilir veya yeni meslek grupları kurulabilir.
Meslek gruplarının birleştirilebilmesi, ayrılabilmesi veya yeni meslek gruplarının kurulabilmesi, yönetim kurulunun veya bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen ve grup kurulabilmesi için gerekli olan asgari üye sayısının teklifi üzerine meclisin üye tamsayısının salt çoğunluğunun kararı ve Birliğin onayına bağlıdır. Birlikçe onaylanan meslek grupları izleyen ilk genel seçimlerde uygulanır.
Birlik tarafından onaylanmayan kararlar, müracaat tarihinden itibaren otuz (30) gün içinde gerekçeli olarak ilgili borsaya bildirilir. Birliğin bu konudaki kararı kesindir.
Borsa üyeleri tarafından meslek gruplarının Rehbere uygun olmadığına dair şikayet üzerine Bakanlık tarafından uygun bulunması halinde Birlik tarafından inceleme başlatılır ve ilgili borsa yönetim kurulundan meslek gruplarının yapısı ve muhtemel değişikliklere ilişkin rapor istenir. Bu rapor 15 gün içerisinde hazırlanıp Birliğe teslim edilir. Borsanın raporu ve Birlik tarafından yapılan incelemeler sonucunda yeniden düzenlenen meslek grupları Birlik tarafından doğrudan uygulanmak üzere ilgili borsaya bildirilir. Bu değişiklikler Birliğin ve ilgili borsanın web sitelerinde yayınlanarak, ilanen tebliğ edilir ve ilk seçimlerde uygulanır.
Bu maddenin ikinci fıkrası uyarınca borsa tarafından gerçekleştirilen meslek grubu değişikliklerinin ilk seçimlerde uygulanması için meclis kararının meslek komitesi ve meclis üyeliği seçim tarihinden en az altı ay önce alınması, dördüncü fıkra uyarınca Birlik tarafından gerçekleştirilen meslek grubu değişikliklerinin ilk genel seçimlerde uygulanması için ise Birlik tarafından borsaya yapılacak bildiriminin meslek komitesi ve meclis üyeliği seçim tarihinden en az bir ay önce yapılması zorunludur.”
MADDE 2 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3 – Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı yürütür.