T.C.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun, 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun ve 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun, suç gelirlerinin aklanmasının, terörizminin finansmanının ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanının önlenmesi amacıyla, bazı özel hukuk (gerçek ve tüzel) kişilerini yükümlü olarak belirlemiş ve bunların uyması gereken bazı yükümlülükler ihdas etmiştir.
5549 sayılı Kanunun ‘Tanımlar’ başlıklı 2. maddesinde yükümlüler tanımlanmış olup, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliğin (Tedbirler Yönetmeliği) “Yükümlü” başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasında ise finansal kuruluşlar ve finansal olmayan belirli iş ve meslekler (FOBİM) grubunda yer alan yükümlüler sayma suretiyle belirlenmiştir.
5549 sayılı Kanun yükümlülere, “müşterinin tanınması, şüpheli işlem bildirimi, bilgi ve belge verme, muhafaza ve ibraz, yükümlülük denetimi” gibi bazı yükümlülükler yüklemiş olup, söz konusu yükümlülüklere ilişkin ayrıntılara Tedbirler Yönetmeliğinde ve diğer ikincil düzenlemelerde yer verilmiştir.
5549 sayılı Kanun, Kanunda sayılan yükümlülüklere uyulmaması halinde idari ve adli yaptırımlar öngörmektedir. Kanunun 13. maddesine göre, Kanunun 3, 5 ve 6. maddeleri ile 4. maddesinin birinci fıkrasında kapsamındaki yükümlülüklerden herhangi birini ihlâl eden yükümlülere idari para cezası uygulanması gerekmektedir. Keza Kanunun 14. maddesine göre Kanunun 4. maddesinin ikinci fıkrası ile 7 ve 8. maddelerindeki yükümlülükleri ihlâl eden kişilere adli yaptırım uygulanması gerekmektedir.
Kanunun 11. maddesi ise Başkanlığımızı, yükümlülerin yükümlülüklerine uyumlu hareket edip etmediğini denetlemekle mükellef kılmıştır. Bu kapsamda Başkanlığımızca yapılacak denetimlerde yükümlülüklere uyulmadığının tespiti halinde idari para cezaları uygulanmakta adli ceza öngörülen ihlallerde ise Cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunulmaktadır.
Başkanlığımızca bilhassa “kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar ile bu işlemlere aracılık edenler, ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler, iş makineleri dâhil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler” yükümlü gruplarında yürütülmekte olan yükümlülüklere uyum denetimleri neticesinde, bahse konu mevzuat düzenlemelerine ilişkin farkındalığın son derece düşük olduğu ve yükümlülük ihlalleri sonucunda karşılaşılan yaptırımların ise zaman zaman yükümlünün ticari faaliyetlerini sekteye uğratacak boyuta vardığı görülmektedir.
Yükümlü kurum ve kuruluşların 5549 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuat düzenlemeleri çerçevesinde yükümlülüklere uyumlarının ve farkındalıklarının arttırılması amacıyla hazırlanan örnek dokümanlar aşağıda verilmiştir.
Türkçe